ALACAKLININ ÖNCELİKLE İFA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

1/a) Tarafların edimlerinin aynı anda muaccel olması:

Borçlanılan edimler aynı anda muaccel hale gelmekteyse, davalının öncelikle ifa yükümlülüğü yoktur. Sözleşme, kanun veya teamül

1/b) Edimin ifasını talep eden alacaklının öncelikle ifa yükümlülüğü:

Alacaklının edimi öncelikle ifa yükümlülüğü, borçlunun böyle bir yükümlülüğünü önler. Alacaklının öncelikle ifa yükümlülüğü sözleşme, kanun veya teamülden doğabilir

1/aa) Sözleşmeden doğan öncelikle ifa yükümlülüğü:

Taraflar sözleşmeyi yaptıkları sırada alacaklı veya borçlunun öncelikle ifa yükümlülüğünü kararlaştırabilirler. Örneğin bir satış sözleşmesinde taraflar, önce satıcının edimini ifa edeceği hususunda anlaşmışlarsa, durum böyledir. Satım sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşme olmakla beraber, tarafların sözleşmede önce satıcının edimini ifa yükümlülüğünü öngörmeleri, bu duruma örnek gösterilebilir.

1/bb) Kanundan doğan öncelikle ifa yükümlülüğü:

Kanun, öncelikle ifa yükümlülüğünü taraflardan birine yüklemişse, o, edimini ifa etmedikçe, karşı taraftan ifayı talep edemez. Örneğin olağan kira ile ürün kirasında kamın öncelikle ifa yükümlülüğünü kiralayana yüklemiştir (TBK. m. 317, 362). Keza TBK. m. 479/I'e göre de eser sözleşmesinde öncelikle ifa yükümlülüğü yükleniciye aittir. Hizmet sözleşmesinde ise öncelikle ifa yükümlülüğü işçiye düşmektedir.

1/cc) Teamülden doğan öncelikle ifa yükümlülüğü:

Bazı sözleşmelerde taraflardan birinin öncelikle ifa yükümlülüğü teamülden de doğabilir. Örneğin lokantalarda öncelikle ifa yükümlülüğü müşteriye değil, lokantacıya aittir.